Effectief herstellen van werk

Stressvolle situaties op werk zijn de meeste mensen niet vreemd, denk aan die presentatie aan de directie of de deadline die onverwacht naar voren wordt geschoven. Dergelijke situaties brengen een staat van alertheid, gespannen zijn en gereedheid in het lichaam te weeg, het psychofysiologische systeem wordt geactiveerd. De ademhaling versnelt, hartslag verhoogd en je krijgt het warm. Ook mentaal merk je veranderingen op; je staat op scherp. In de meeste gevallen lukt het na het leveren van de prestatie terug te komen naar een psychosomatisch evenwicht. Echter, kunnen stressvolle situaties, wanneer hoog in frequentie en bij een tekort aan hersteltijd, van negatieve invloed zijn op de gezondheid. Het is daarom van belang dat er na een stressvolle situaties weer voldoende wordt hersteld. Belangrijk om te weten is:

– Wat is het belang van herstellen van werk?
– Hoe herstel je op een effectieve wijze van het werk?

Hersteltijd na inspanning zorgt er voor dat de fysieke en psychologische stress signalen verlaagd worden of zelfs verdwijnen, zodat het psychofysiologische systeem weer terugkomt in de oude ontspanningsstand. Wanneer niet voldoende wordt ontspannen en daarmee hersteld, blijft het systeem geactiveerd waardoor je je reserves aanspreekt en  de volgende  werkdag meer energie moet leveren om deze nieuwe werkdag door te komen. Als de balans tussen inspanning, stress en rust en herstel te lang verstoord wordt kan dit leiden tot slaapproblemen, emotionele labiliteit, hoofdpijn en gevoelens van uitputting en rusteloosheid.

Gelukkig zijn er genoeg mogelijkheden om zorg te dragen voor een gezonde balans tussen in- en ontspanning, ook in huidige tijden waarbij het extra uitdagend kan zijn grens tussen werk en privé te bewaren. Om effectief te kunnen herstellen van het werk zijn de volgende factoren van belang:

Onthechting van het werk: Het is van belang niet meer fysiek aanwezig te zijn op de werkplek en elders geen werk gerelateerde activiteiten meer te ondernemen. Hierbij horen ook de onthechting van werk gerelateerde gedachtes en bijbehorend piekergedrag.
Ontspanning en uitdaging: Deze lijken tegenstrijdig maar uit onderzoek is gebleken dat zowel ontspanningsactiviteiten zoals meditatie en luisteren naar muziek als het aangaan van uitdagingen zoals het leren van een nieuwe hobby positief bijdragen aan herstel. Naast werktijd dient er hersteltijd te zijn waarin ruimte voor activiteiten die energie geven, zoals sociale contacten en fysieke activiteiten zoals hardlopen en fietsen.
Controle: Het is belangrijk de vrijheid te ervaren om korte rustmomenten gedurende de werkdag te nemen evenals te beslissen wanneer en welke activiteiten ondernomen worden om te herstellen.

Bronnen:

Sonnentag, S., & Fritz, C. (2015). Recovery from job stress: The stressor-detachment model as an integrative framework. Journal of Organizational Behavior, 36(S1), S72-S103.

Geurts, S. A., & Sonnentag, S. (2006). Recovery as an explanatory mechanism in the relation between acute stress reactions and chronic health impairment. Scandinavian Journal of Work, Environment & Health, 32(6), 482–492.

Sluiter, J.K., Frings-Dresen, M.H.W., Van der Beek, A.J., & Meijman, T.F. (2001). The relation between work-induced neuroendocrine reactivity and recovery, subjective need for recovery, and health status. J Psychosom Res, 50, 29-37.

Van Hooff, M.L.M., Geurts, S.A.E., Taris, T.W., Kompier, M.A.J., Dikkers, J.S.E., Houtman, I.L.D., & Van den Heuvel, F.M. (2005). Disentangling the causal relationships between work-home interference and employee health. Scan J Work Environ Health. 31(1), 15-29.

Fritz, C., Sonnentag, S., Spector, P. E., & McInroe, J. A. (2010). The weekend matters: Relationships between stress recovery and affective experiences. Journal of Organizational Behavior, 31(8), 1137–1162.

Zijlstra, F. R., & Sonnentag, S. (2006). After work is done: Psychological perspectives on recovery from work. European journal of work and organizational psychology, 15(2), 129-138.